Balzac , Camus, Gorki . Moliere, Kafka gibi ünlüler hepsi tüberküloz yani verem olmuştu. Hatta Çehov veremden öldü. Cinnah, Napolyon, Kral 13. Louis de verem olmuştu. Yani bu öyle bir hastalık ki lider, ünlü, zengin-fakir dinlemiyor.
Ülkemizde de bu hastalık zamanında çok canlar yaktı. Hatta romanlarımızda ve Yeşilçam’da en sık ölüm sebebiydi.
Hipokrat’ın ‘phytisis‘ erime hastalığı olarak isimlendirdiği halk arasında ince hastalık olarak bilinen tüberküloz ( verem) hastalığının sebebi bir basildir. Koch tarafından 1882 yılında keşfedilmiştir. Keşfedildiği tarih olan 24 Mart “ Dünya Tüberküloz Günü” olarak ilan edilmiştir. Bir halk sağlığı sorunu olan veremle etkin mücadele, farkındalık yaratma ve bilinçlendirme adına 1947 yılından bu yana ocak ayının ilk pazar günüyle başlayan hafta ‘ Verem Eğitim ve Propaganda Haftası’ olarak belirlenmiştir. Bu yıl bu hafta 4 – 10 Ocak haftasına denk düşmektedir.
Verem mikrobu solunum yoluyla alınır. Ama herkeste hemen hastalık yapmaz. Ortalama olarak % 5 hasta aktif verem hastası olur. Mikropla temas etmiş yaklaşık % 5 kişde ise mikrop vücutta sessiz halde bekler ve vücut direncinin düştüğü hallerde aktif hale geçer.
Vücut direnci düşük kişiler, kanser hastaları, 5 yaş altı çocuklar, şeker ve böbrek hastaları, immün sistemi baskılayıcı ilaç kullanan hastalar, sigara ve alkol kullanıcıları risk grubunu oluştururlar.
Öksürük, ateş, gece terlemesi, kan tükürme, kilo kaybı ve halsizlik belirtileri arasındadır.
En iyi tedavi korunmadır. El ve vücut hijyeni, düzenli ve dengeli beslenme, sigara ve alkol tüketmekten vazgeçme, ökürüken yada hapşırırken ağzımızı bir mendille kapatma önemli korunma reçeteleridir. Aşı önemlidir. Ülkemizde 2 aylık bebeklerde BCG aşısı rutin olarak uygulanmaktadır.
Bu hastalık erken tanı ve düzenli tedaviyle iyileşir. Tedaviye dirençli vakalarda –özellikle plörezili vakalarda- cerrahi olarak tedaviye yardımcı olunabilir.
Bu hastalığa yakalan bireylerinde koruma tedevisine alınması gerekir. Bu yüzden bu kişilerde verem savaş dispanserlerine başvurmalıdır.
Tedavi edilmemiş olgularda tüberküloz zemininde akciğer kanseri gelişebilir.
Bu nedenle tüberküloz tanısı almış hastaların tedavilerine devamı önemlidir.
Son söz : “ Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi / Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi” Kanuni Sultan Süleyman
kyeken@yahoo.com
