İnşaat sektöründe sıkça karşılaşılan durumlardan biri, müteahhidin aynı bağımsız bölümü farklı tarihlerde birden fazla kişiye satış vaadi sözleşmesiyle veya alacağın temliki yoluyla devretmesidir. Birden fazla kişiye aynı taşınmazın farklı tarihlerde satılması durumunda şahsi hakların yarışması gündeme gelir ve hangi hak sahibinin öncelikli olduğu hukuken belirlenmelidir.
1- Şahsi Hakların Yarışması ve Öncelik İlkesi
Hukuken geçerli bir sözleşme yapılmışsa, tarih olarak önce sözleşme yapan hak sahibi korunur. Noterde yapılan sözleşme ile adi yazılı sözleşme arasında öncelik farkı yoktur; önemli olan sözleşme tarihidir.
2- Mağdurlar Hangi Hukuki Yollara Başvurabilir?
Tapu İptal ve Tescil Davası
Eğer taşınmaz haksız şekilde bir başkasına devredilmişse, veya hiç devredilmeyip müteahhit üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmemişse , mağdurlar tapu iptali ve tescil davası açarak taşınmazın kendilerine ait olduğunu talep edebilirler.
Tazminat Davası
Eğer taşınmaz üçüncü bir kişiye geçmiş ve geri alınamıyorsa, ilk alıcı müteahhide karşı tazminat davası açabilir. Burada, ödenen bedelin iadesi, faiz ve ek masraflar gibi maddi zararlar talep edilebilir.
Dolandırıcılık Suçundan Ceza Davası
Türk Ceza Kanunu’na göre, müteahhidin aynı evi birden fazla kişiye satması nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturabilir. Mağdurlar savcılığa suç duyurusunda bulunabilir. Mahkeme, müteahhidin dolandırıcılık kastıyla hareket ettiğini tespit ederse hapis cezası verilebilir.
3- Bu Durumdan Korunmak İçin Alıcılar Ne Yapmalı?
Bu tür mağduriyetleri yaşamamak için alıcıların dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
Satış vaadi sözleşmesini noter huzurunda yapmak ve tapuya şerh koydurmak.
Taşınmazın hukuki durumu hakkında bilgi almak.
Tapu Müdürlüğü’nde sorgulama yaparak taşınmaz üzerinde ipotek, şerh veya başka bir işlem olup olmadığını kontrol etmek.
Müteahhidin güvenilirliğini araştırmak, daha önce benzer davalarla anılıp anılmadığını incelemek.
Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş projeleri tercih etmek ve mümkünse teslim edilmiş projelerden konut almak.
Sonuç
Müteahhidin bir konutu birden fazla kişiye satması hem hukuki hem de cezai yaptırımları olan bir durumdur.
Bu tür olaylara maruz kalmamak için, hukuki danışmanlık almak, taşınmazın tapu kaydını titizlikle incelemek en güvenli yöntemlerdir. Eğer mağduriyet yaşanırsa, tapu iptal ve tescil davası, tazminat davası ve ceza davası yoluyla hak aranabilir.
Sonuç olarak, konut alıcılarının bilinçli hareket etmesi ve hukuki güvenceleri sağlaması, bu tür dolandırıcılıkların önüne geçmek için en etkili yöntem olacaktır.